Jak dbać o Naszą Planetę i chronić środowisko naturalne? Te pytania zadaje sobie dziś coraz więcej ludzi. Ważne są rozwiązania systemowe, ale żeby zmieniać świat, trzeba zacząć od siebie. Nasze codzienne decyzje mogą wpływać też na innych ludzi, dlatego warto dzielić się swoimi sposobami ochrony środowiska we własnym mikroświecie.
Im większy bałagan panuje w naszym domu, tym gorzej się w nim czujemy. Dlatego staramy się regularnie wietrzyć pomieszczenie, odkładać rzeczy na swoje miejsce, wyrzucać śmieci i czyścić powierzchnie, na których osadza się kurz i brud.
Podobnie jest w przypadku naszego wielkiego wspólnego domu, jakim jest Ziemia. Dostrzegamy bałagan, jaki zrobiliśmy, i chcemy go trochę ogarnąć, aby poczuć się lepiej w otoczeniu, w którym żyjemy.
Oczywiście nie jesteśmy w stanie zamieść całej pustyni, nawet jeśli czeka nas nauka do ważnego egzaminu. Każdy z nas jednak może wdrożyć w życie małe działania, które pomogą chronić środowisko i sprawią, że wszyscy będziemy czuć się lepiej.
Sposoby czytelników na ekologię
W ostatnim czasie zorganizowaliśmy konkurs dla czytelników KrakówPomaga.pl, w ramach którego zapytaliśmy, jak dbać o środowisko. Podzieliliście się z nami swoim podejściem do tematu ekologii. Wśród odpowiedzi znalazło się naprawdę wiele wartych naśladowania proekologicznych działań.
Przejrzeliśmy wszystkie odpowiedzi, skategoryzowaliśmy i stworzyliśmy listę pomysłów na ekozachowania, które stosujecie w swoim życiu.
Lista ta jest na tyle bogata i ciekawa, że warto, aby inni również mogli się zainspirować i zaadaptować niektóre z porad u siebie.
40 prostych sposobów, które pomogą zadbać o środowisko naturalne na co dzień
Zastanawiasz się, w jaki sposób możesz zadbać o planetę? Oto propozycje czytelników KrakowPomaga.pl. Na pewno znajdziesz wśród nich kilka takich, które z powodzeniem można zastosować u siebie. Oto lista 40 pomysłów na bycie eko:
1. Bądź świadomym konsumentem.
Pierwszym krokiem do ekologicznego trybu życia jest świadoma konsumpcja. Wybieranie produktów z odpowiedzialnych źródeł, których składniki nie powodują zachwiania równowagi w środowisku naturalnym. Warto kupować to, co jest dostępne lokalnie i sezonowo.
Zanim dokonasz zakupu jakiegoś towaru, zastanów się, jaka będzie przyszłość wytworzonego w ten sposób śmiecia. Kupuj rzeczy w opakowaniach nadających się do recyklingu.
2. Segreguj odpady.
Segregacja odpadów jest kluczowym ogniwem w procesie recyklingu. Jeśli chcemy pozbyć się nadmiaru śmieci z naszego otoczenia, recykling jest niezbędny. Dlatego jako konsumenci powinniśmy znać i stosować zasady segregacji.
Na stronie MPO Kraków znajdziesz obowiązujące oznaczenia pojemników i wskazówki dotyczące odpowiedniego segregowania odpadów.
3. Oszczędzaj wodę.
Woda może niedługo stać się niezwykle cennym zasobem naturalnym. Pomyśl o tym i stosuj działania, które ograniczają jej marnowanie, poprzez np. zakręcanie kranu czy wybieranie krótkiego prysznica zamiast kąpieli w wannie, a do podlewania roślin zbieraj deszczówkę.
4. Pij wodę z kranu.
Jakość wody z wodociągów bardzo często dorównuje tej, która jest zamknięta w plastikowych butelkach. Informację na ten temat znajdziesz np. na stronie Wodociągów Miasta Krakowa. Jeśli picie wody bezpośrednio z kranu wzbudza Twoje wątpliwości, możesz zaopatrzyć się w specjalny filtr. Nie tylko zatroszczysz się o planetę, ale też sporo zaoszczędzisz.
5. Używaj bidonów na wodę
Bidony i wielorazowe butelki na wodę pozwolą Ci mieć kranowiankę zawsze ze sobą. Nie musisz kupować małych, jednorazowych butelek, żeby być cały czas nawodnionym.
6. Korzystaj z wielorazowych toreb na zakupy
Problem z jednorazowymi siatkami jest taki, że są… jednorazowe. Po przyniesieniu zakupów do domu, trafiają zaraz do kosza.
Staraj się mieć zawsze przy sobie torbę wielorazową lub plecak na zakupy. Jeśli jednak zapomnisz i kupisz plastikową torbę jednorazową, nie wyrzucaj jej od razu, tylko użyj chociażby jako worka na śmieci.
7. Zrezygnuj z samochodu
Jeśli to możliwe, zostaw samochód w garażu. Jak najczęściej wybieraj spacer, rower albo komunikację publiczną do poruszania się po mieście. To zdrowe nie tylko dla środowiska, ale też dla Ciebie, bo zapewnisz sobie regularną porcję ruchu na świeżym powietrzu.
8. Nie marnuj żywności
Kupuj tyle, ile rzeczywiście potrzebujesz. Nie rób zakupów na zapas, ponieważ często sporo z tych rzeczy przeterminowuje się i trafia do kosza. By to sobie ułatwić, można planować posiłki (lub tylko obiady) i na zakupy wybierać się z konkretną listą produktów.
Jeśli jednak zostanie Ci nadmiar jedzenia np. po rodzinnym obiedzie, możesz go zanieść do Jadłodzielni albo Banku Żywności.
9. Oszczędzaj prąd
Używaj energooszczędnych żarówek, nie zostawiaj urządzeń elektrycznych w trybie czuwania, naucz się pracować na baterii laptopa, a robiąc pranie, czy używając zmywarki, wybieraj program oszczędny/eko za każdym razem, kiedy to możliwe.
10. Hoduj rośliny w swoim domu
Znacznie lepiej funkcjonuje się we wnętrzu, w którym otoczeni jesteśmy roślinami zielonymi. Jeśli dodatkowo rośliny te oczyszczają powietrze ze szkodliwych substancji, tym lepiej dla nas. Ciekawą alternatywą może być hodowanie ziół i warzyw na parapecie, czy balkonie. Nie tylko będziemy mieć własną „fabrykę tlenu”, ale też świeże dodatki do zup i potraw.
Jeśli masz ogródek albo dużo miejsca na balkonie, pomyśl o zasianiu kwiatów miododajnych, które dadzą pokarm pszczołom. A skoro już jesteśmy przy pszczołach, to…
11. Buduj domki dla owadów pożytecznych
Owady pożyteczne zapylają kwiaty, ale też np. walczą ze szkodnikami w naszych ogrodach. Potrzebują jednak miejsc, gdzie mogłyby bezpiecznie się schronić.
W sklepach z produktami do ogrodów znajdziemy gotowe hotele dla owadów. Można jednak wykonać własne, co z pewnością przyniesie mnóstwo satysfakcji.
12. Przede wszystkim nie śmieć!
Zabierając przekąski np. na wycieczkę w góry, nie zostawiaj opakowań po nich w połowie drogi. Zabierz je z powrotem. Bez zawartości ważą niewiele, a po powrocie możesz je wrzucić do pojemników na odpady segregowane.
13. Pozbieraj śmieci po innych
Na spacer w góry, do lasu czy w dolinki krakowskie zawsze zabieraj ze sobą worek na śmieci. Daj innym dobry przykład i pozbieraj po drodze trochę śmieci.
14. Zjedz, zanim pójdziesz na zakupy
Uczucie głodu uruchamia w nas potrzebę impulsywnego kupowania. Na wiele rzeczy mamy ochotę, która przechodzi po obiedzie. Możesz przez to wrócić z zakupów z rzeczami, których w ogóle nie potrzebujesz. Zanim więc pójdziesz do sklepu, zjedz coś.
15. Pakuj zakupy do wielorazowych opakowań
W większości miejsc możesz zapakować produkty sprzedawane luzem lub na wagę (pieczywo, warzywa, bakalie, cukierki, ciastka) do własnych pudełek, wielorazowych woreczków na warzywa albo siatek uszytych ze starych firanek. Korzystaj z tej opcji, także w marketach – zwykle obsługa nie ma nic przeciwko! Na rynku pojawia się też coraz więcej tzw. sklepów bez opakowań. Sprawdź, czy jest taki w Twojej okolicy.
16. Wykorzystuj ponownie niektóre opakowania
Życie niektórych opakowań można wydłużyć, wykorzystując je ponownie. Przykładem są kartony, w które zapakowane są przesyłki. Spokojnie możemy użyć ich kilkakrotnie, oddać zainteresowanym na lokalnych facebookowych grupach (więcej o tym niżej) czy do pobliskiego sklepu, sprzedającego wysyłkowo.
Puste słoiki nadadzą się do przechowywania kaszy, muesli czy suszonych warzyw. Wielu osobom przydają się też na przetwory. Jeśli sam/a ich nie robisz, możesz je przekazać dalej.
17. Oddawaj elektroniczne śmieci do specjalnych punktów
Zużyte baterie i sprzęt elektroniczny zanieś do specjalnych punktów zbiórki takich odpadów (PSZOK lub tzw. ekopudełka). Nie wyrzucaj ich do śmieci zmieszanych!
18. Zastanów się, zanim cokolwiek wyrzucisz
Niektóre przedmioty, które wydają się nam bezużyteczne, innym mogą się przydać. Zastanów się, czy nie można tego jeszcze jakoś wykorzystać, oddać albo sprzedać.
Niektórzy potrzebują słoików, wytłoczek po jajkach, rolek po papierze toaletowym, kubeczków po jogurtach, folii bąbelkowej, metalowych puszek i podobnych „śmieci” np. do zajęć z dziećmi czy tworzenia prac artystycznych. Inni uczą się majsterkowania na zepsutej elektronice.
Na grupach takich jak Kraków się dzieli czy Uwaga, śmieciarka jedzie – Kraków sprawdzisz, czego ludzie szukają i co oferują.
19. Kompostuj albo oddaj bioodpady
Jeśli masz taką możliwość, załóż własny kompostownik, aby ograniczyć ilość odpadów bio (są też takie, które można trzymać na balkonie lub w kuchni!). Posiekane skórki banana i pokruszone skorupki jaj możesz dodać na dno doniczek – roślinki będą ci wdzięczne!
20. Ograniczaj używanie chemicznych środków ochrony roślin
Chemiczne środki ochrony roślin zanieczyszczają glebę, wodę i powietrze. Mogą powodować choroby u zwierząt i owadów (m.in. pszczół). Jeśli nie ma takiej konieczności, zrezygnuj z pestycydów i zastąp je naturalnymi preparatami.
21. Oddawaj plastikowe nakrętki na akcje charytatywne
Nie tylko pomożesz środowisku, ale ktoś dzięki Tobie będzie mieć środki na zakup wózka czy rehabilitacji. W Krakowie znajdziesz specjalne pojemniki na zakrętki.
22. Nie podlewaj roślin wodą z wodociągów
Istnieje kilka sposobów na podlewanie roślin bez korzystania z wody z kranu. Wystarczy zebrać ją z innych źródeł.
- Brudna woda – np. z mycia warzyw i owoców. Zbieraj ją do pojemnika i podlewaj rośliny w domu.
- Deszczówka – rośliny w ogrodzie możesz podlewać deszczówką.
- Studnia/staw – jeśli masz na swojej działce punkt czerpania wody, zachowasz jej naturalny obieg.
23. Ponownie używaj zniczy
Wystarczy umyć i dokupić nowe wkłady.
24. Zrezygnuj z jednorazowych sztućców, kubeczków i słomek
Po prostu nie używaj ich, jeśli nie musisz. Stosuj ekologiczne zamienniki.
25. Twórz własne zabawki
Zamiast kupować nowe rzeczy, warto przemyśleć kupowanie używanych lub tworzenie własnych. Można do tego wykorzystać stary karton, butelki czy resztki ubrań.
Co więcej proces tworzenia czegoś z dzieckiem może być niezwykle rozwijający i satysfakcjonujący.
26. Niepotrzebne zabawki oddawaj innym
Być może ktoś z dzieci przyjaciół lub rodziny będzie mógł się nimi dalej bawić? Możesz też przekazać je na cele charytatywne albo do domów dziecka. Przy niektórych meczach hokejowych organizowane są akcje pod nazwą “Teddy Bear Toss” – przyniesione pluszaki trafiają do potrzebujących dzieci.
27. Oddaj lub sprzedaj niepotrzebne ubrania
Ubrania w dobrym stanie możesz oddać, sprzedać, zanieść do Szafodzielni albo wymienić na swapach ubraniowych. Te w gorszym stanie możesz przerobić, wykorzystać np. do tworzenia zabawek z dziećmi albo oddać w ramach akcji Ubrania do oddania lub do kontenerów PCK. Dlaczego konkretnie do tych? Bo wiele innych kontenerów i zbiórek to ekościema oraz biznes wykorzystujący charytatywną przykrywkę.
28. Szukaj ubrań z drugiej ręki
Wymieniaj się ubraniami z innymi albo szukaj interesujących okazji w serwisach ogłoszeniowych i second handach.
29. Nie kupuj nowych książek
Czytanie książek jest super, ale z czasem zaczyna na nie brakować miejsca na półkach. Może warto poszukać używanych książek w serwisach ogłoszeniowych? Dobrym rozwiązaniem jest też korzystanie z bibliotek albo czytnika ebooków.
30. Kupuj na promocjach
Sklepy często wystawiają produkty na promocjach, żeby sprzedać starszą kolekcję. Oczywiście nie chodzi o to, żeby kupować wszystko, co jest oznaczone czerwoną etykietką. Po prostu szukaj tam rzeczy, których rzeczywiście potrzebujesz. Zapobiegniesz marnowaniu produktu, który może zostać wycofany ze sprzedaży albo któremu minie niedługo termin przydatności.
31. Stosuj naturalne kosmetyki
Zamień żel pod prysznic na mydło i szampon w kostce. Stosuj naturalne kosmetyki. Wybieraj takie, które pakowane są w szkło, a nie plastik.
32. Używaj naturalnych detergentów (sody, octu, kwasku cytrynowego)
Wiele powierzchni jesteś w stanie wyczyścić z wykorzystaniem substancji, które masz w swojej kuchni. Ocet, soda oczyszczona, kwasek cytrynowy – to naturalne detergenty. Szczegółowe zastosowania znajdziesz na blogach poświęconych zero waste i ekologii.
33. Testuj dietę wege i vege (choćby dwa razy w tygodniu)
Masowa produkcja mięsa i nabiału niesie ze sobą wiele niekorzystnych skutków dla środowiska. Ograniczenie spożycia produktów odzwierzęcych jest jednym z prostszych sposobów na ochronę planety. Nie musisz jednak od razu przechodzić na weganizm. Spróbuj ograniczyć ich ilość w diecie lub wdrożyć dietę wegetariańską albo roślinną na przykład dwa razy w tygodniu.
34. Przygotowuj własne przetwory
Własne przetwory pozwalają przechowywać produkty spożywcze znacznie dłużej, niż tylko w sezonie wegetacyjnym. Co więcej, możemy wykorzystać ponownie szklane słoiki.
35. Pożyczaj rzeczy, których nie potrzebujesz na co dzień
Potrzeba wywiercenia dziury w ścianie nie wymaga od razu kupowania wiertarki. Jeśli potrzebujesz czegoś bardzo rzadko, możesz pożyczać takie sprzęty od znajomych albo skorzystać z usług wypożyczalni.
36. Zleć renowację mebli
Nie zawsze trzeba wymieniać stare meble na nowe. Czasem wystarczy nadać im nowy blask, oddając je do renowacji.
37. Korzystaj z Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
Gminy prowadzą Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych – to tam powinno oddawać się wszystkie problematyczne śmieci (baterie, elektronika, zużyty olej, sprzęty AGD, meble). Mieszkańcy mogą bezpłatnie oddawać określone odpady do PSZOK. Jeśli jesteś osobą zameldowaną na terenie Krakowa, możesz dostarczyć posegregowane śmieci do Lamusowni przy ul. Nowohuckiej lub PGOW Barycz przy ul. Krzemienieckiej. Odpady wielkogabarytowe mogą też zostać od nas odebrane, trzeba tylko umówić się z MPO na odbiór (uslugi@mpo.krakow.pl, tel. 12 64 62 393, 12 64 62 395).
38. Wrzuć plastikowe butelki do recyklomatu
Recyklomat to urządzenie, do którego można wrzucać butelki PET i puszki ALU, nadające się do recyklingu. Za wrzucone odpady można otrzymać ekopunkty, które później mogą zostać wymienione np. na bilety do teatru.
39. Dołącz do inicjatyw takich jak Stowarzyszenie Planeta 10
Różne organizacje i instytucje organizują akcje ekologiczne. Wraz ze Stowarzyszeniem Planeta 10 można np. wspólnie zbierać śmieci.
40. Edukuj innych i upowszechniaj wiedzę
Trwała zmiana zależy od świadomości ludzi i ich postaw. Dlatego najwięcej pracy potrzebujemy w obszarze edukacji i upowszechniania wiedzy. Mów o tym, dlaczego ekologia jest ważna, ucz innych, jak robić to dobrze i dawać przykład, za którym podążą inni. W ten sposób możemy pomóc naszej planecie.
Jak dbać o środowisko – podsumowanie
Zapewne jest jeszcze sporo pomysłów, sposobów i działań, które pomagają dbać o środowisko w naszym codziennym życiu. Mamy jednak nadzieję, że powyższa lista proekologicznych zachowań pomoże Ci wybrać i wdrożyć nowe nawyki dla ochrony planety.
Jeśli uważasz ten artykuł za przydatny, podziel się nim z innymi, upowszechniając tym samym wiedzę o naszym wpływie na środowisko.
