Internet to skarbnica wiedzy, choć łatwo można wpaść w pułapkę fałszywych lub niesprawdzonych informacji. Nigdy dotąd każdy człowiek na świecie nie miał możliwości dzielić się swoją wiedzą czy opiniami na taką skalę jak dziś – co ma swoje zalety i wady. Nigdy do tej pory bowiem weryfikowanie źródeł informacji nie było tak ważne jak dziś. Jak więc sprawdzić, czy dana informacja jest prawdziwa? Jak dotrzeć do dobrych źródeł?
Szukaj mądrze
Zacznijmy od początku. By trafić na jak najwięcej źródeł, wśród których jest większa szansa na znalezienie tych godnych zaufania, trzeba wpisać możliwie proste hasło – niekoniecznie musi ono być pełnym zdaniem, raczej możliwie krótko i zwięźle, np. „Maria Skłodowska-Curie”, jeśli szukamy biogramu postaci albo podstawowych faktów z jej życia. Jeżeli jednak zależy nam, żeby szybko sprawdzić, w którym roku dostała nagrodę Nobla, warto doprecyzować: „Maria Skłodowska-Curie Nobel”, żeby nie musieć przeszukiwać rozbudowanych artykułów na temat całej historii noblistki.
Wyjątek stanowić będą specyficzne zagadnienia, które trudno skrócić, np. „jednoosobowa działalność gospodarcza a zatrudnienie pracownika na umowę o pracę” – w tym przypadku jakikolwiek skrót odeśle nas do innych tematów niż ten, którego szukamy.
Nie ufaj każdemu
No dobrze, mamy już listę wyników wyszukiwarki. Które wybrać? W pierwszej kolejności te, które wydają się najlepiej odpowiadać na twoje pytanie. W miarę możliwości wybieraj źródła powszechnie znane i uznawane za rzetelne. Zwróć uwagę, czy strona jest rządowa (końcówka gov.pl) albo należy do organizacji albo osób specjalizujących się w danym temacie – może to być portal magazynu specjalistycznego, uczelni, organizacji pozarządowej albo blog tematyczny.
Jeżeli to strona firmy, która przez swój blog promuje sprzedawane produkty, zawsze upewnij się, że to wiedza rzetelna, potwierdzona w innych tekstach, a nie marketingowa wydmuszka, która ma za zadanie sprzedać ci bardzo drogo produkt o niepotwierdzonym działaniu. Uwaga: wyniki badań, na które się powołuje firma, powinny być zewnętrzne, najlepiej opublikowane w uznanym magazynie naukowym lub potwierdzone autorytetem uniwersytetu lub innej organizacji – tylko wtedy możemy być pewni ich rzetelności.
Jeżeli nie jesteś pewien, czy dana strona jest wiarygodna, koniecznie sprawdź daną informację w kilku (3–4) źródłach, żeby upewnić się, że jest prawdziwa. Dobrze też sprawdzić, czy autor jest podpisany. Taki brak nie skreśla materiału, ale tytuł, stanowisko czy krótki biogram też są formą potwierdzenia kwalifikacji autora.
Przykładowe strony godne zaufania
To nawet nie wybór, bo stron godnych zaufania są miliony, a jedynie kilka przykładów, żeby pokazać, jak mogą się od siebie różnić wiarygodne źródła:
Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (https://www.gov.pl/) – bardzo rozbudowany portal rządowy, na którym można znaleźć wszelkie informacje jakkolwiek związane z naszym życiem jako obywatela. (Tu warto zaznaczyć, że funkcjonuje również wiele stron, których gov.pl jest jedynie ostatnim członem adresu – im też możemy ufać.)
Kraków.pl (https://www.krakow.pl/) – portal miasta Krakowa, na którym publikowane są bieżące informacje z życia miasta.
Wikipedia (https://pl.wikipedia.org/) – encyklopedia tworzona przez internautów, ale o bardzo ścisłych zasadach obowiązujących publikowane artykuły, które są wielokrotnie weryfikowane i uzupełniane (coraz częściej Wikipedia akceptowana jest jako źródło informacji również w pracach naukowych!).
Słownik Języka Polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/) – znane i cenione wydawnictwo PWN swoje słowniki tworzy we współpracy z najlepszymi ekspertami od języka z czołowych uniwersytetów i część z nich udostępnia także online.
Medycyna Praktyczna (https://www.mp.pl/) – portal wydawcy literatury medycznej, który dedykowany jest zarówno pacjentom, jak i lekarzom, współtworzony przez specjalistów.
Amnesty International Polska (https://amnesty.org.pl/) – strona międzynarodowej organizacji pozarządowej, która zajmuje się problemem naruszeń praw człowieka na świecie, publikuje raporty i artykuły na ten temat.
Culture.pl (https://culture.pl/) – źródło wiedzy o polskiej kulturze, prowadzone przez Instytut Adama Mickiewicza – narodową instytucję kultury, której zadaniem jest budowanie marki Polska w wymiarze kultury oraz udział w międzynarodowej wymianie kulturalnej.
