Każdy z nas choć przez chwilę w dzieciństwie marzył o tym, by poczuć się jak prawdziwy detektyw, który po nitce do kłębka szuka wskazówek, by na koniec z wielką pewnością wskazać sprawcę. Dzisiaj zachęcam do tego, by wspólnie z dzieckiem zgłębić tajniki kryminalistyki.
Czym jest kryminalistyka?
Kryminalistyka to nauka o poszukiwaniu śladów. Pomaga odtworzyć to, co wydarzyło się wcześniej na podstawie śladów kryminalistycznych, takich jak linie papilarne czy ślady butów. Czasami trzeba tworzyć alternatywne wersje zdarzenia, czyli rozważyć różne wersje śledcze. Kryminalistyk zajmuje się porównywaniem śladów – znalezionych na miejscu zdarzenia oraz tych potencjalnego sprawcy lub śladów z nim związanych.
Spróbujmy zatem niczym najbardziej wprawny technik kryminalistyki prześledzić losy śladu.
Ślady widoczne
Na początku zastanówmy się, kto pozostawił ślady widoczne na zdjęciach poniżej. Przyjrzyjcie się dokładnie zdjęciom i zastanówcie się nie tylko kto, ale też w jakich okolicznościach mógł je zostawić. Postawcie własną hipotezę śledczą.
Odpowiedzcie sobie także na pytania:
- Czy wiadomo coś o czasie pozostawienia śladów?
- Czy zdarzają się sytuacje pojawienia się śladu na śladzie? Albo zniszczenia śladu przed coś innego, niezwiązanego ze zdarzeniem? Czy wtedy łatwo ślady badać?
- Czy wszystkie ślady widać gołym okiem?
Ślady traseologiczne to ślady związane z przemieszczeniem się: ślady butów, opon i łap. Dobrze je widać na śniegu i piasku, a także na błotnistym podłożu.
Kiedy dokładnie przyjrzeliśmy się pozostawionym śladom i mamy podejrzenie, kto albo co konkretnie ślady pozostawiło, musimy je porównać. Na przykład: ślady konkretnego buta z konkretnym butem, ślad po oponie z konkretną oponą auta czy roweru.
Aby takie badanie przeprowadzić, kryminalistyk wykonuje odlew śladu na miejscu zdarzenia, a następnie pobiera ślad od „podejrzewanego” buta czy opony.
Jak można taki ślad wykonać w warunkach domowych? Możecie zastanowić się nad kreatywnym użyciem plasteliny lub ciastoliny do tego, by zdjąć odcisk z buta czy właśnie z samochodowej opony. Tak przygotowany odcisk możecie porównać ze zdjęciem śladu, by sprawdzić, czy jesteście blisko rozwiązania.
Udało się? Cudownie! Właśnie porównaliście ślady niczym prawdziwi detektywi!
Linie papilarne
Wiemy już, jak ujawnić ślady widoczne, ale niektórych nie widać. Słyszeliście kiedyś o liniach papilarnych? Linie papilarne to nic innego jak ślady widoczne po pozostawieniu naszych odcisków palców. Niezwykłe jest to, że odcisk każdego z nas jest inny i dzięki temu możemy odróżniać osoby za pomocą ich odcisków.
Jak szukać śladów linii papilarnych, skoro są one niewidoczne? Pewnie nieraz widzieliście na filmie, jak detektyw specjalnym pędzelkiem ujawnia ślad, dzięki czemu staje się on widoczny.
Ślady daktyloskopijne, czyli ślady linii papilarnych, są na wszystkich dotykanych przedmiotach. Nie zawsze łatwo je zobaczyć.
Potem tak odkryte odciski palców trzeba pobrać – np. na specjalnej folii – albo je sfotografować i porównać ze śladami konkretnej osoby. A jak zdobyć odciski do porównania? Trzeba te ślady od wybranej osoby pobrać, np. poprzez przyłożenie palca do tuszu, a potem do kartki.
Porównanie śladów polega na znalezieniu cech wspólnych albo różnic, które wykluczą, że te ślady pochodzą od tej samej osoby.
W domu możesz spróbować ujawnić ślady na szklance przy pomocy pędzelka do pudru i pudru lub sproszkowanego popiołu. Czy widać linie papilarne?
Czy jeśli mamy tusz na palcach, ślady są od razu widoczne?
Czy potrafisz rozróżnić swoje ślady od śladów rodzeństwa lub rodziców?
Uwaga! Zabawa w detektywa wciąga, i to nie tylko dzieci! 😉
Ślady linii papilarnych są ujawniane na różnych przedmiotach, na przykład na klamce, a potem badane są w laboratorium kryminalistycznym.
